Stres w pracy – co to jest?

Stres jest integralną częścią naszego życia. Towarzyszy każdemu. Stres w pracy, to obecnie codzienność zatłoczonych biur. Stres jest naturalną reakcją na codzienne wyzwania i zmiany w życiu, zarówno te pozytywne, jak i negatywne.

Już dr Hans Selye, który wprowadził pojęcie stresu i poświęcił mu blisko 50 lat pracy naukowej, zauważył, że pewien optymalny poziom stresu jest niezbędny do prawidłowego i efektywnego działania naszego organizmu. Problemy zaczynają się, dopiero gdy poziom stresu jest niebezpiecznie niski lub wysoki. Sam stres nie jest niebezpieczny. Dopiero sposób, jak na niego zareagujesz, może mieć konsekwencje dla Twojego organizmu. Jako pracownik z pewnością nie raz znajdujesz się w stresującej sytuacji. Pamiętaj, że najważniejsze jest, w jaki sposób sobie z nią poradzisz.

Jeśli jednak odczuwasz przedłużający się duży stres, gdy w pracy pojawia się zbyt wiele wymagań, to konsekwencją bycia pod ciągłą presja, mogą być liczne dolegliwości.

Dlaczego czuję się zestresowany?

Stres jest subiektywny; inaczej wpływa na każdego z nas. Dzieje się tak dlatego, że ludzie postrzegają to samo wydarzenie na różne sposoby: jeśli skupisz się na tym, co się dzieje źle, czujesz się bardziej zestresowany niż skupiając się na tym, co idzie dobrze.

Co sprawia, że czuję się zestresowany?

Przyczyny stresu zawodowego

Może być wiele przyczyn, dla których czujesz się zestresowany i te powody różnią się w zależności od danej osoby. Oto kilka możliwych powodów – tzw. stresorów:

• Masz za dużo do zrobienia
• Praca, którą musisz wykonać, jest zbyt trudna
• Czujesz presję ze strony kolegów
• Martwisz się o zwolnienie
• Ciągła praca pod presją czasu
• Zbyt duża liczba obowiązków
• Nieprawidłowe relacje ze współpracownikami
• Nieprawidłowe relacje z przełożonymi

Czy stres jest zawsze zły?

Jakkolwiek dziwnie to brzmi, stres może być dla nas dobry. To od nas zależy, czy stanie się siła konstruktywną, czy destrukcyjną w naszym życiu. Stres jest jak prąd elektryczny, sam w sobie jest neutralny. Energetyzuje nas, pomaga nam podejmować działania i osiągać to, co jest dla nas ważne. Jednak, gdy nasz poziom stresu staje się zbyt wysoki, staje się nieprzydatny – wręcz niszczący: wpływa negatywnie na naszą pracę, szczęście i zdrowie.

Poziomy stresu

1. Pasywny. Niski poziom stresu powoduje, że jesteś mniej wydajny. Nie angażujesz się w pracy, ponieważ nie jesteś zmotywowany.
2. Energetyzujący. Średni poziom stresu sprawia, że jesteś bardzo wydajny i zmotywowany do pracy. Pracujesz dobrze i czujesz się dobrze.
3. Niepokojący. Wysoki poziom stresu zmniejsza wydajność. Wykonujesz pracę, która jest potrzebna, chociaż stres powstrzymuje cię od robienia rzeczy właściwie; naprawdę nie możesz się skupić.
4. Przytłaczający. Bardzo wysoki poziom przedłużającego się stresu sprawia, że nie możesz pracować i czuć się dobrze. Większość dnia spędzasz martwiąc się, czując się bezradny.

Wiedząc, jak w różny sposób te poziomy stresu wpływają na Ciebie, możesz zmotywować siebie do utrzymania odpowiedniej ilości stresu w Twoim życiu: dążyć do poczucia energii, ale nie bierności, lęku lub przytłoczenia.

Wpływ stresu zawodowego

Pierwsze objawy stresu zawodowego

Jeśli jesteś bardziej nerwowy niż do tej pory, może to oznaczać, że powoli przestajesz sobie radzić ze stresem. Wyładowujesz negatywne emocje na współpracownikach, członkach rodziny lub przyjaciołach.

Szybko się irytujesz i nawet małe błędy wywołują u Ciebie frustracje. Na kolejnym etapie zaczynasz borykać się także z bezsennością. Zszargane nerwy nie pozwalają Ci zasnąć, stale rozmyślasz o pracy i niezrealizowanych zadaniach. Ciągłe spięcie może wywołać u Ciebie nerwobóle, bóle mieści lub serca.

Długotrwały stres

Pamiętaj, że długotrwałe przemęczenie może mieć wiele negatywnych skutków. Nerwowość i brak snu, to dopiero wierzchołek góry lodowej. Monotonia może przerodzić się w nerwicę lub depresję. Z którymi znacznie trudniej walczyć.
Są to bardzo poważne choroby. Wymagają długotrwałego leczenia i regularnych konsultacji ze specjalistą.

Coraz częstszym zjawiskiem jest także wypalenie zawodowe. Sprawia ono, że praca zaczyna Cię męczyć. Czujesz się wyczerpany i zniechęcony do zadań, które niegdyś wykonywałeś z przyjemnością. Z każdym z tych problemów można walczyć.
Najlepiej jednak zachować zdrową równowagę i zadbać o swoje zdrowie, gdy tylko pojawią się pierwsze symptomy przemęczenia.

Dostrzeganie wpływu stresu zawodowego pomaga lepiej zrozumieć to, czego doświadczasz. Następnie możesz wprowadzać zmiany, abyś poczuł się lepiej lub nauczył się akceptować te elementy, których nie możesz zmienić. Stres może przejawiać się na wiele sposobów, w tym fizycznie, emocjonalnie i behawioralnie.

Zauważ wpływ fizyczny:

• Ból i napięcie mięśni
• Ból brzucha: biegunka, zaparcia
• Ból w klatce piersiowej, szybkie bicie serca
• Nadmierne pocenie
• Nudności lub zawroty głowy

Dostrzeż wpływ emocjonalny:

• Poczucie przytłoczenia
• Poczucie izolacji
• Uczucie strachu
• Niepokój
• Uczucie beznadziejności
• Złość

Rozpoznaj wpływ behawioralny:

• Drażliwość: wchodzenie w spory, gwałtowna reakcja na to, co mówią ludzie
• Za dużo lub za mało
• Brak kontaktu lub złe relacje z przyjaciółmi, rodziną
• Brak zainteresowań lub hobby
• Używanie papierosów, alkoholu, narkotyków
• Nerwowy zwyczaj: gryzienie paznokci, stukanie palcami, zgrzytanie zębami

Wpływ stresu związanego z pracą jest różny. Nie ogranicza się do określonej liczby objawów. Różni ludzie doświadczają odmiennych rodzajów i stopni oddziaływania stresu.

W jaki sposób stres w pracy może wpływać na Ciebie w dłuższej perspektywie?

Gdy objawy szkodliwego, przedłużającego się stresu są lekceważone, mogą wpłynąć negatywnie na stan Twojego zdrowia i życia. Znajomość długoterminowych zagrożeń może stać się źródłem motywacji do zadbania o siebie i poprawy. Mniej prawdopodobne jest, że ulegniesz złym wpływom, jeśli doświadczysz stresu tylko przez krótki czas¹.

Konsekwencje fizyczne stresu zawodowego

Kiedy doświadczasz stresu przez długi czas, na “pulpicie” Twojego ciała pojawią się czerwone kontrolki. To sposób, w jaki Twoje ciało mówi Ci, że jesteś przeciążony, że coś musi się zmienić. Oto kilka fizycznych konsekwencji stresu:

• Choroba serca
• Wysoki cholesterol
• Nadciśnienie
• Zespół jelita drażliwego
• Nieżyt żołądka

Konsekwencje emocjonalne stresu zawodowego

Stres w pracy może mieć konsekwencje emocjonalne. Może przyczynić się do rozwoju zaburzenia zdrowia psychicznego. Może to być bezpośrednia lub pośrednia konsekwencja stresu. Kiedy bezpośrednio wpływa na Ciebie – stres powoduje zaburzenia emocjonalne (np. depresję i lęk). Jednakże, gdy wpływa na Ciebie pośrednio – zaburzenie rozwija się ze względu na sposób radzenia sobie ze stresem. Na przykład, jeśli pijesz alkohol w stresie, możesz rozwinąć uzależnienie².

Pozytywne rezultaty opanowania stresu

Wiele dobrych rzeczy może wyniknąć z pokonywania stresu związanego z pracą. Pomyśl o tym i postaraj się uczynić je tak osobistymi, jak tylko możesz. Zastanów się, w jaki sposób kontrolowanie stresu zmieni jakość Twojego życia.

• Będziesz w stanie cieszyć się czasem w domu
• Poczujesz się zdrowszy
• Poczujesz się szczęśliwszy
• Będziesz bardziej „obecny? w rodzie i wśród przyjaciół
• Będziesz się radował budząc rano
• Nie będziesz się martwić o swoje zdrowie
• Będziesz się cieszył uczuciem spokoju i przypływu energii

Jeśli w porę zareagujesz i zapanujesz nad stresem, unikniesz wielu różnych chorób zawodowych.

Myślenie o konsekwencjach przezwyciężenia stresu w pracy może być dla Ciebie źródłem motywacji. Może pokazać Ci, jak Twoje życie zostanie zmienione na lepsze i dlaczego musiałeś podjąć leczenie.

Nawrót stresu zawodowego

Jak możesz zapobiec nawrotowi stresu?

Możesz zapobiec nawrotowi za pomocą planu zapobiegania nawrotom. Zbudujesz ten plan, krok po kroku: za każdym razem, gdy natkniesz się na coś, co do Ciebie przemawia, umieść to w swoim planie zapobiegania nawrotom. Myślenie o tym z wyprzedzeniem ułatwi odzyskanie kontroli nad sytuacją. Jeśli znowu poczujesz się zestresowany z powodu pracy, będziesz wiedział, co robić!

Weź udział w kursie Elpis Online opartym o skuteczne oraz naukowo poparte metody terapii poznawczo-behawioralnej³. Podczas tego leczenia dowiesz się o technikach i innych informacjach, które pomogą Ci przezwyciężyć stres. Mamy nadzieję, że pod koniec leczenia będziesz w lepszym miejscu. Jednak nadmiar stresu może zawsze wkradać się z powrotem do Twojego życia. Bądź czujny!

Podsumowanie

Dowiedziałeś się o stresie w pracy: jakie są jego objawy, przyczyny i długofalowe konsekwencje. Dowiedziałeś się także o zapobieganiu nawrotom i zastanawiałeś się, co w tej sesji było dla ciebie przydatne.

Wiele nauczyłeś się już na temat stresu związanego z pracą: zastanawiałeś się nad wpływem stresu zawodowego na Ciebie, dowiedziałeś się, jak dostrzec wpływ, a także zapoznałeś się z konsekwencjami, jakie może to spowodować.

Wiedząc, jak stres w pracy może wpłynąć na moje zdrowie, uświadom sobie wszystko z czym się borykasz, pokonując to. To wielka motywacja, aby upewnić się, że jesteś na dobrej drodze. Możesz sobie uświadomić, że stres w pracy wpływa na Ciebie, i że nie powinieneś uciekać się do picia alkoholu lub używać narkotyków.

Powodzenia!

Opracowano na podstawie:

1. Reagan, L. P., Grillo, C. A., & Piroli, G. G. (2008). The As and Ds of stress: metabolic, morphological and behavioral consequences. European journal of pharmacology, 585(1), 64-75.
2. Grant, F., Guille, C., & Sen, S. (2013). Well-being and the risk of depression under stress. PLoS one, 8(7), e67395.
3. Stratton, E., Lampit, A., Choi, I., Calvo, R. A., Harvey, S. B., & Glozier, N. (2017). Effectiveness of eHealth interventions for reducing mental health conditions in employees: a systematic review and meta-analysis. PloS one, 12(12), e0189904.